Blog #5 Duurzaamheid om sterker door de crisis te komen

#Corona #Sociale innovatie #Duurzaamheid

Hoe kom je een crisis zoals de coronacrisis door? Is het een kwestie van stil zitten als je geschoren wordt? Een bron van inspiratie zijn de organisaties die in de afgelopen 20 jaar bekroond zijn als inspirerend voorbeeld voor duurzame inzetbaarheid door het Nationaal Platform Duurzame Inzetbaarheid. Deze prijs, ‘de Kroon op het Werk’, wordt sinds 1996 bijna jaarlijks uitgereikt. 

Het jaar 2020 zal de boeken in gaan als het crisisjaar van onze generatie. Aanvankelijk waren onze ogen gericht op de Brexit, maar vanaf maart stond alles in het teken van de coronacrisis. We hadden een lichte hoop dat we na de zomer weer terug zouden kunnen naar het normale leven, maar helaas. Tijdens de Kerst zitten we volop in de tweede lockdown. We kijken uit naar het vaccin dat onze gezondheid moet gaan beschermen. Maar wat kan de gezondheid van bedrijven beschermen? Helpt het om in te zetten op duurzame inzetbaarheid van de medewerkers? Welke lessen zijn er voor medewerkers en management om de komende maanden door te komen en uiteindelijk een schitterend 2021 te hebben?

De les van de lockdowns

Als 2020 één les heeft opgeleverd, dan is het dat ons gedrag grote invloed heeft op het effect van de maatregelen én dat ons gedrag niet eenvoudig is te sturen. Als de premier de mensen alleen maar aanspreekt op hun persoonlijke inzet, dan is dat volledig onvoldoende. Het gaat ook om context, ondersteunende maatregelen en incentives. Die les kunnen we meenemen in hoe we ons werk nu organiseren. Het gaat niet alleen om wat iedereen kan, denkt, voelt en wil. Cruciaal is dat je een organisatiecontext creëert die het gedrag van iedereen de goede kant opstuurt. Die context moet sociaal innovatief zijn. We kunnen daarbij leren van bedrijven die ooit winnaar zijn geweest van de Kroon op het Werk. 

De les van de winnaars

De coronacrisis raakt elk bedrijf. Ook de winnaars van de prijs de Kroon op het Werk worden niet onberoerd gelaten. De helft van de groep geeft aan dat zij als gevolg van de coronacrisis een terugval in de vraag naar hun diensten en producten ervaart. En al deze bedrijven nemen maatregelen die pijnlijk zijn voor hun medewerkers. Meestal blijft de reactie beperkt tot het stopzetten van inhuur van tijdelijke krachten, maar ze gaan in een aantal gevallen ook verder.
Helpt het dan dat deze winnaars in het verleden ingezet hebben op duurzaam werken? Zijn ze ook weerbaarder geworden? Is duurzame inzetbaarheid en sociale innovatie een ‘vaccin’ tegen de coronacrisis? De helft van de winnaars geeft aan dat hun beleid uit het verleden goed tot heel goed toereikend is. De anderen vinden hun eigen beleid redelijk toereikend om met de gevolgen van de coronacrisis om te gaan. Met andere woorden: duurzame inzetbaarheid is wel degelijk een crisisvaccin. Juist de samenwerking die is opgebouwd, helpt om de schouders onder de nieuwe uitdagingen te zetten. Een productiebedrijf geeft aan dat ze met alle hens aan dek de online verkoop hebben opgezet. Iedereen draait mee in de videopresentaties. Een ander bedrijf zet in op training nu de productie tijdelijk op een lager pitje komt te staan. Daarnaast leren alle bedrijven inhoud te geven aan thuiswerken en ondersteuning te geven aan medewerkers in de barre omstandigheden.

Je kunt je wapenen tegen crises

Laten we niet alleen achterom, maar ook vooruit kijken. Gewend raken aan thuiswerken, maar ook kijken of automatisering een weg vooruit is. Een les van de winnaars van de Kroon op het Werk-prijs is dat mensen heel flexibel zijn. Het talent in jouw bedrijf kan meer aan dan je denkt. Daarvoor is de context die je als manager hebt geschapen van groot belang. De winnaars hebben die sterke context over een periode van jaren opgebouwd en versterkt, met als resultaat dat zij nu weerbaar zijn in een periode van crisis. 
Is er één gouden tip om zo weerbaar te worden? De resultaten laten zien dat één gouden tip niet bestaat: een succesvol duurzaam inzetbaarheidsbeleid is maatwerk voor elke organisatie, net zoals duurzame inzetbaarheid maatwerk is voor elke medewerker. Wel zijn er vijf succesfactoren die uit ons onderzoek naar deze KoW prijs winnaars naar voren komen. Deze vijf succesfactoren helpen bij het inrichten van een blijvend succesvol duurzaam inzetbaarheidsbeleid.

Volg onze blogs en laat je inspireren. En deel vóóral ook de werkwijzen en oplossingen die jij hebt bedacht. Stuur die naar hca-topsectoren@ptvt.nl. Zodat we daar met elkaar de inspiratie en kansen uit kunnen putten!

Prof. dr. S. (Steven) Dhondt
Senior research scientist TNO